ANLAŞMALI BOŞANMA DAVASI

ANLAŞMALI BOŞANMA DAVASI

 İlgili Kanun Maddesi

4721 Sayılı Türk Medeni Kanunu madde 166 fıkra 3

Madde 166- Evlilik birliği, ortak hayatı sürdürmeleri kendilerinden beklenmeyecek derecede temelinden sarsılmış olursa, eşlerden her biri boşanma davası açabilir.

Yukarıdaki fıkrada belirtilen hâllerde, davacının kusuru daha ağır ise, davalının açılan davaya itiraz hakkı vardır. Bununla beraber bu itiraz, hakkın kötüye kullanılması niteliğinde ise ve evlilik birliğinin devamında davalı ve çocuklar bakımından korunmaya değer bir yarar kalmamışsa boşanmaya karar verilebilir.

Evlilik en az bir yıl sürmüş ise, eşlerin birlikte başvurması ya da bir eşin diğerinin davasını kabul etmesi hâlinde, evlilik birliği temelinden sarsılmış sayılır. Bu hâlde boşanma kararı verilebilmesi için, hâkimin tarafları bizzat dinleyerek iradelerinin serbestçe açıklandığına kanaat getirmesi ve boşanmanın malî sonuçları ile çocukların durumu hususunda taraflarca kabul edilecek düzenlemeyi uygun bulması şarttır. Hâkim, tarafların ve çocukların menfaatlerini göz önünde tutarak bu anlaşmada gerekli gördüğü değişiklikleri yapabilir. Bu değişikliklerin taraflarca da kabulü hâlinde boşanmaya hükmolunur. Bu hâlde tarafların ikrarlarının hâkimi bağlamayacağı hükmü uygulanmaz.

Boşanma sebeplerinden herhangi biriyle açılmış bulunan davanın reddine karar verilmesi ve bu kararın kesinleştiği tarihten başlayarak üç yıl geçmesi hâlinde, her ne sebeple olursa olsun ortak hayat yeniden kurulamamışsa evlilik birliği temelden sarsılmış sayılır ve eşlerden birinin istemi üzerine boşanmaya karar verilir.

Anlaşmalı Boşanma Nedir?

Anlaşmalı boşanma yukarıda da belirttiğimiz üzere Türk Medeni Kanununun 166. Maddesinin 3.fıkrasında düzenlenmiş olup, tarafların anlaşması, birlikte başvurması veyahut birinin açmış olduğu davayı diğerinin kabul etmesi hallerinde söz konusu olur. Tabi ki her anlaşma veyahut açılan her boşanma davasının kabul edilmesi, bu davayı anlaşmalı boşanma davası yapmamakta olup, anlaşmalı boşanma davasının şartları, davanın açılmasından önce yapılması gerekenler, davanın açılacağı mahkeme, duruşma gününün alınması, davanın görülmesi, mahkeme tarafından alınan kararın kesinleştirilmesi ile nüfus kayıtlarının değiştirilmesi ve dava sonrası haklar ile durum bu yazımızda irdelenecektir.

Anlaşmalı Boşanmanın Şartları

Anlaşmalı boşanmak için kanunun aradığı şartlar şunlardır:

-Evlenme tarihinden itibaren en az bir yıl geçmiş olmalıdır

-Dava açılmalıdır (Anlaşmalı boşanma davası) ve davalı davayı kabul etmelidir

-Taraflar, boşanma sonrası hususlarda ortak bir şekilde karar vermiş olmalıdır, özellikle ortak çocuklar noktasında verilen kararlar (maddi-manevi tazminat, nafaka vb.) açık ve net olmalı, çocuğun velayeti belirlenmiş olmalıdır. (Bu noktada bir hukukçudan yardım alınarak boşanma protokolünün düzenlenmesi, bu protokolde velayet, nafaka, ortak çocuğun görüş zamanları vb. hususların ayrıntılı bir şekilde düzenlenmiş olması, hem anlaşmalı boşanma davasının tek celsede sonuçlanmasını sağlayacak hem de ilerde olası ihtilafların ve davaların önüne geçecektir.)

-Duruşmada eşler birlikte dinlenilmeli, anlaşarak boşandıkları ve protokoldeki hususlar noktasında mutabık olup olmadıkları sorulmalıdır

-Anlaşılan hususlar noktasında koşula bağlı bir madde veyahut uygulanmasının imkansız olduğu bir istek olmamalıdır.

Yukarıda belirtildiği bir şekilde evlilik birliği en az bir yıl sürmüş olan çiftler birlikte başvurduğunda veyahut birinin açmış olduğu davayı diğeri kabul ettiğinde, boşanmanın sonuçları noktasında boşanmanın mali yönü, çocuğun velayeti, çocukla kişisel ilişki kurulması vb. hususlarda anlaşmış iseler hakim bu anlaşılan hususları değerlendirecek, gerekli gördüğü takdirde anlaşılan hususlarda kanuna uygun değişiklikler yapabilecek veyahut değişiklik yapmadan boşanmaya karar verecektir.

Bu noktada eşlerin birlikte uzlaşarak ve bir hukukçu eşliğinde titizlikle bir boşanma protokolü düzenlemesi ve bu protokolü dava dilekçesinin ekine ekleyerek davaya açmalarında kendileri açısından fayda olacaktır.

Davanın Açılması

Anlaşmalı boşanma davasının diğer boşanma davalarından belki de en önemli farkı, tarafların anlaşmış olmaları nedeni ile kısa zaman içerisinde (genellikle tek celse) görülmesi ve neticelendirilmesidir.

Boşanma dilekçesini verdikten sonra, normalde olması gereken karşı tarafa da bir dilekçe örneği ile duruşma gün ve saati mahkeme kalemi tarafından tebliğ edilmekte, duruşma gün ve saatini yine davacıya da tebliğ edilmektedir. Ülkemizde hukuk çalışanları, mahkemeler üzerindeki iş yükü düşünüldüğünde, mahkeme kalemleri tarafından 2-3 ay kadar sonrasına duruşma günü verildiği olmakla birlikte, anlaşmalı boşanma davasının birlikte açılması, davalı eşin dava açılırken beraber bir şekilde mahkeme kalemine gidip, davalarının anlaşmalı boşanma davası olduğunu belirtmeleri ve yakın bir tarihe duruşma tarihi istemeleri halinde genelde bir hafta gibi kısa bir süre sonrasına duruşma tarihi verildiği olmaktadır. Sabah saatlerinde diğer davalar görüldüğünden, anlaşmalı boşanma davalarına genelde öğleden sonra saatlere duruşma saati verilmektedir.

Duruşmada Yapılaması Gerekenler

Anlaşmalı boşanma davasının mahkemeden haricen öğrenilen tarih ve saatinde, duruşmanın yapılacağı salonda hazır olunması önem arz etmektedir. Genelde öğleden sonra birkaç tane anlaşmalı boşanma davasının duruşması görülecek olduğundan dolayı tam olarak bir saat verilmemekte, öğleden sonra hazır olun gibi bir zaman dilimi belirtilmektedir. Zaten taraflara çıkartılmış olan bir duruşma tarihi tebliği de olmadığından, ilk hangi davanın görüleceği belli de değildir. Bu noktada Mahkeme kalemi personeli tarafından belirtilen saatte duruşma salonu önünde hazır bulunmak önemlidir. Zira ilk çağrılma veyahut son çağrılma ihtimali de mümkündür.

Duruşmada hakim, tarafların kimliklerini doğrulayacak, önceden verilmiş olan boşanma protokolünü inceleyecek olup, taraflar protokolde belirttikleri hususlarda anlaşmışlarsa ve protokolde hukuka aykırı veyahut fiilen uygulanamayacak bir madde, hususu yok ise, protokolde belirtilen hususları duruşma zaptına geçirerek kararı yazdıracaktır. Bu noktada tarafların ve varsa vekillerinin önlerindeki ekrandan bu hususları dikkatli bir şekilde takip etmeleri önem arz etmektedir.

Düzenlenen tutanak üç suret şeklinde çıkartılacak, iki suret taraflara birer suret de mahkeme dosyasına konulacak olup, dosyaya konulacak olan duruşma tutanağı taraflar ve varsa vekiller tarafından imza edilecektir.

Tabi duruşmanın bitmesi ile yapılması gereken işlemler daha bitmemiştir. Zira duruşma zaptı, mahkeme tarafından gerekçeli karara dönüştürülecek ve bu karar taraflara veya varsa vekillerine tebliğ edilecektir. Zira mahkeme tarafından verilen boşanma kararının kesinleşmesi için taraflara tebliğ edilmesi ve taraflarının kanunda belirtilen süreler içerisinde istinaf kanun yoluna başvurmaması veyahut tebliğ aldıktan sonra istinaf kanun yoluna başvurma hakkında vazgeçmeleri gerekmektedir.

Duruşmanın yapılması ile gerekçeli kararının yazılması arasında geçen süre mahkeme kaleminin iş yoğunluğuna bağlı olarak değişebilmekte olup, bu noktada ısrarcı olmakta, gerekçeli kararının yazılıp yazılmadığını mahkeme kaleminden sormakta ve yazılmış ise posta ile tebliğini beklemeden, doğrudan her iki tarafın da mahkeme kalemine giderek elden tebliğ almasında ve elden dilekçe vererek istinaf kanun yoluna başvurmaktan feragat etmelerinde sürecin hızlanması açısından fayda vardır. Elden tebliğ alma ve istinaf kanun yoluna başvurma işlemine giderken tarafların yanlarında bir adet kimlik fotokopisi götürmeleri de faydalı olacaktır.

Her iki taraf da mahkeme kalemine gidip, gerekçeli kararı elden tebliğ alıp, istinaf kanun yoluna başvurma haklarından vazgeçtiklerine dair dilekçeyi yine mahkeme kalemine verdiklerinde, o tarih itibariyle mahkemenin boşanma kararı kesinleşmiş olacak ve dosyada gider avansı bulunması durumunda nüfus müdürlüklerine ve ilgili kurumlara müzekkere yazılarak, tarafların özlük bilgilerinde gerekli değişiklikler yapılacaktır.

Bu noktada söz konusu işlemlerin yapılması mahkeme kaleminde takip edilmeli ve işlemlerin gerçekleştirildiği bilgisi alındıktan sonra nüfus cüzdanı ve diğer belgelerde değişiklik yapılması için kurumlara başvuru yapılmalıdır.

Dava Sonrasında Yapılması Gerekenler ve Tarafların Hakları

Duruşma yapıldı ve verilen boşanma kararı kesinleşti. Eğer boşanma protokolünde söz konusu şartların ne zamandan itibaren uygulanacağı belirtilmemişse, karar tarihi olan duruşma tarihinden itibaren uygulanacağı varsayılır. Örnek vermek gerekir ise boşanma protokolünde taraflardan biri aleyhine nafakaya hükmedildi. Söz konusu taraf nafaka ödemeye karar tarihinden itibaren başlamalıdır. Nafaka yükümlülüğünü yerine getirmeyen taraf aleyhine icra takibi yapılabilecektir.

Söz konusu durum çocukla kişisel ilişki kurulması noktasında da maalesef aynı şekilde icra takibine konu olabilmektedir. İstenmeyen durumlara yol açan bu durum, çocukla boşanma kararında belirtilen şartlarda çocukla kişisel ilişki kurulmasına izin verilmeyen tarafça yapılacak olan icra takibi ile çocuk ile kişisel ilişki sağlanabilmektedir.

Protokolde anlaşılan ve gerekçeli karara geçirilen özellikle velayet, çocukla kişisel ilişki kurulması vb. hususlarda sonradan değişiklik yapılabilmesi için dava açmak mümkün olup, söz konusu davalar diğer yazılarımızda ayrıntılarıyla incelenecektir.

 

Avukat Burak Cem Tosun

 

boşanma sözleşmesi, anlaşmalı boşanma sözleşmesi, boşanma protokolü, anlaşmalı boşanma protokolü, anlaşmalı boşanma nedir, anlaşmalı boşanma davası nerede açılır, anlaşmalı boşanma protokolünün geçerlilik süresi ne kadardır, boşanma protokolünde neler yazılır, boşanma sözleşmesi nedir, boşanma için dilekçe nasıl verilir, anlaşmalı boşanmaya ne kadar para gider, anlaşmalı boşanma nasıl olur 2021, anlaşmalı boşanmada nafaka ödenir mi, boşanma davası açıldıktan ne kadar sonra mahkeme olur, anlaşmalı boşanma kaç gün sürer 2021, boşanma davası dilekçesi elle yazılır mı, anlaşmalı boşanma dilekçesi verildikten kaç gün sonra mahkeme olur, boşanmak için evli kalma süresi ne kadar, anlaşmalı boşanmada dilekçeye ne yazılır, anlaşmalı boşanma şartları nelerdir, anlaşmalı boşanmak için neler gerekli