Eski Eşin Soyadını Kullanma Davası
Eski Eşin Soyadını Kullanma Davası
(Kadının Boşandığı Kocasının Soyadını Kullanmaya İzin Davası)
İlgili Kanun Maddeleri
4721 Sayılı Türk Medeni, Kanunu 173.madde
Madde 173–“Boşanma hâlinde kadın, evlenme ile kazandığı kişisel durumunu korur; ancak, evlenmeden önceki soyadını yeniden alır. Eğer kadın evlenmeden önce dul idiyse hâkimden bekârlık soyadını taşımasına izin verilmesini isteyebilir.
Kadının, boşandığı kocasının soyadını kullanmakta menfaati bulunduğu ve bunun kocaya bir zarar vermeyeceği ispatlanırsa, istemi üzerine hâkim, kocasının soyadını taşımasına izin verir.
Koca, koşulların değişmesi hâlinde bu iznin kaldırılmasını isteyebilir.”
Madde 178-“Evliliğin boşanma sebebiyle sona ermesinden doğan dava hakları, boşanma hükmünün kesinleşmesinin üzerinden bir yıl geçmekle zamanaşımına uğrar.”
Boşandığı Kocasının Soyadını Kullanmaya İzin Davası Nedir?
Ülkemizde, Türk Medeni Kanunu Hükümleri gereği kadın evlenmekle kocasının soyadını almakta veya kocasının soyadının önüne kendi soyadını da alarak birlikte kullanabilmekte olup; bu durumun aksi yani kadının tek başına bekarlık soyadını kullanabilmesi son yıllarda ancak Mahkeme kararı ile verilebilmekte, doğrudan evlenirken yapılan başvurular kabul edilmemekte, işlem yapılmamaktadır.
Bunun neticesi ise, maalesef kadının, kocasının soyadı ile tanınır, bilinir olması durumunu doğurmakta olup; kadının, kocasının soyadı ile bir artı değer ortaya koyması, yaptığı işte, toplumda ön plana çıkması, durumu, boşanma neticesinde bekarlık soyadına geri dönmesi noktasında tehlikeye düşmektedir. Bu tehlikenin önüne geçmek isteyen kanun koyucu, belirli şartların sağlanması halinde, kadının boşandığı kocasının soyadını kullanmasına izin verilmesine hükmetmektedir.
Boşandığı Kocasının Soyadını Kullanmaya İzin Davasının Şartları Nelerdir?
-Kadının, Boşandığı Kocasının Soyadını Kullanmasında Bir Menfaati Olmalıdır
-Boşanma Hükmünün Kesinleşmesinden İtibaren En Geç Bir Yıl Zamanaşımı Süresi İçerisinde Dava Açılmalıdır Veya Açılmış Bir Davada Karşı Dava Olarak Talepte Bulunulmalıdır
-Kadının, Boşandığı Kocasının Soyadını Kullanması, Boşandığı Kocasına Zarar Vermemelidir
Kadının, Boşandığı Kocasının Soyadını Kullanmasında Bir Menfaati Olmalıdır
Bu menfaat, genel olarak, kadının bir marka yaratması veya kadının toplumda, bulunduğu cemiyette, boşandığı kocasının soyadı ile tanınır, bilinir olması, bekarlık soyadını kullanması durumunda bu tanınırlığın, bilinirliğin ortadan kalkacak olması durumuna karşılık gelmektedir. Şüphesiz ki bu menfaatin gayri hukuki ve gayri ahlaki bir menfaat olması durumunda, talebin mahkeme tarafından kabul edilmeyeceği açıktır. Zira, hukuka aykırı bir menfaatin elde edilmesi için kanunun bu şekilde dolanılmasına hukuk düzeni izin vermeyecektir.
Boşanma Hükmünün Kesinleşmesinden İtibaren En Geç Bir Yıl Zamanaşımı Süresi İçerisinde Dava Açılmalıdır Veya Açılmış Bir Davada Karşı Dava Olarak Talepte Bulunulmalıdır
Kadının bu davayı, boşanma davası ile birlikte talep edebileceği, eşi tarafından kendisine karşı açılmış bir boşanma davasına karşı, karşı dava dilekçesi ile talep edebileceği gibi, boşanma davası bitip, karar kesinleştikten sonra 1 yıllık zamanaşımı süresi içerisinde açacağı müstakil bir dava ile de talep edebilir. Eğer müstakil bir dava şeklinde talepte bulunacaksa, davalı olarak boşanılan koca gösterilmelidir.
Kadının, Boşandığı Kocasının Soyadını Kullanması, Boşandığı Kocasına Zarar Vermemelidir
Kadının, eski kocasının soyadını kullanması, eski kocaya zarar vermemelidir. Bu durum da daha çok, eski kocanın toplumsal statüsü, tanınırlığı, bilinirliği ve yaptığı iş ile ilgili olup, kadının eski kocasının soyadını kullanması, bunlara zarar vermemelidir. Mahkemede, kocanın, eski karısının bu talebini kabul etmesi, izin vermesi durumunda bu şart sağlanmış olur.
Boşandığı Kocasının Soyadını Kullanmaya İzin Davasında Görevli ve Yetkili Mahkeme Neresidir?
Görevli Mahkeme Aile Mahkemesidir. Aile Mahkemesinin olmadığı yerlerde Asliye Hukuk Mahkemeleri, Aile Mahkemesi sıfatıyla bu davaları görür ve yürütür. Boşanma davası ile birlikte talep ediliyorsa, boşanmada yetkili olan eşlerden birini yerleşim yeri mahkemesi veya son defa altı aydan beri birlikte oturdukları yer mahkemesi yetkilidir. Müstakil olarak açılıyor ise eşlerden birinin yerleşim yeri mahkemesinde veya ilk boşanmaya bakan yer mahkemesinde açılabilir. Her halükarda davalının bulunduğu yer mahkemesinde açılabilir.