TERK NEDENİYLE BOŞANMA DAVASI

Terk Nedir?

Terk Nedeniyle Boşanma Davası Nedir?

Neler Terk Sayılır?

Özel Boşanma Nedeni

Mutlak Boşanma Nedeni

Türk Medeni Kanunu Madde 164, TMK 164

Evden Kovulan Eş Ne Yapmalıdır?

6284 Sayılı Koruma Kararının Terk Nedeniyle Boşanma Davasına Etkisi

Şehir Dışında Çalışan Eşin Durumu

Başka Şehirde Okuyan Eşin Durumu

Ailesi İle Birlikte Yaşamak İsteyen Eşin Durumu

 

İlgili Kanun Maddesi

4721 Sayılı Türk Medeni Kanunu 164.madde

“Madde 164- Eşlerden biri, evlilik birliğinden doğan yükümlülüklerini yerine getirmemek maksadıyla diğerini terk ettiği veya haklı bir sebep olmadan ortak konuta dönmediği takdirde ayrılık, en az altı ay sürmüş ve bu durum devam etmekte ve istem üzerine hâkim veya noter tarafından yapılan ihtar sonuçsuz kalmış ise; terk edilen eş, boşanma davası açabilir. Diğerini ortak konutu terk etmeye zorlayan veya haklı bir sebep olmaksızın ortak konuta dönmesini engelleyen eş de terk etmiş sayılır.

Davaya hakkı olan eşin istemi üzerine hâkim veya noter, esası incelemeden yapacağı ihtarda terk eden eşe iki ay içinde ortak konuta dönmesi gerektiği ve dönmemesi hâlinde doğacak sonuçlar hakkında uyarıda bulunur. Bu ihtar gerektiğinde ilân yoluyla yapılır. Ancak, boşanma davası açmak için belirli sürenin dördüncü ayı bitmedikçe ihtar isteminde bulunulamaz ve ihtardan sonra iki ay geçmedikçe dava açılamaz.”

Terk Nedeniyle Boşanma Davası Nedir?

Terk Nedeniyle boşanma davası, eşlerden birinin evlilik birliğinden doğan yükümlülüklerini yerine getirmemek maksadıyla evi terk etmesi, eve dönmemesi veya diğer eşi evden kovarak eve dönmesine engel olması durumunda diğer eşin dayanabileceği, özel, mutlak bir boşanma nedenidir. Mutlak olmasının sonucu hakim eşler arasından kusur karşılaştırması yapamayacak, kanunda yer alan şartların gerçekleşip gerçekleşmediğini araştıracak ve ona göre karar verecektir.

Terk Nedeniyle Boşanma Davasının Şartları Nelerdir?

-Evi Terk Etmek, Haklı Bir Sebep Olmaksızın Ortak Konuta Dönmemek, Diğer Eşi Ortak Konutu Terke Etmeye Zorlamak, Diğer Eşin Ortak Konuta Dönmesini Engellemek

-Ayrılığın Haklı Bir Sebebe Dayanmaması

-Ayrılığın Üzerinden Veya Ayrılığı Haklı Kılan Sebebin Ortadan Kalkmasının Üzerinden 4 Ay Geçmesi

-Aile Mahkemesi Veya Noter Tarafından Çekilen “Eve Dön” Veya “Eve Kabul Et” İhtarının Tebliğinden İtibaren 2 Aylık Süre İçerisinde Eve Dönülmemesi Veya Eve Kabul Edilmemesi

-İhtarın Tebliğinden 2 Ay Geçtikten Ve Netice Alınamadıktan Sonra Usulüne Uygun Olarak Terk Nedeniyle Boşanma Davası Açılmış Olması

Eşlerden Birinin Diğerini Terk Etmek, Haklı Bir Sebep Olmaksızın Ortak Konuta Dönmemek, Diğer Eşi Ortak Konutu Terke Etmeye Zorlamak, Diğer Eşin Ortak Konuta Dönmesini Engellemek

Şüphesiz ki yukarıdaki eylemlerin hepsinin, gerçekleştiren tarafından ortak hayatı bitirmek maksadıyla gerçekleştirilmesi gerekir. Bu eylem bir eşin diğerini terk etmek maksadıyla evden ayrılması şeklinde olabileceği gibi, en başından bu şekilde niyet edilmeyip de sonradan gidilen yerden dönmemek şeklinde de gerçekleşebilir. Bu davalı eşin doğrudan fiili ile gerçekleşen terktir.

Bir de eşini eve almayarak, kovarak veya gittiği yerden dönmesini engelleyerek gerçekleşen terk vardır. Burada terk edilen evden kovulan, dönmesi engellenen eş olup, bu eşin de terk nedeniyle “eve kabul et” ihtarı çekme akabinde eşi tarafından usulünce ve iyi niyetli olarak kabul edilmediğinde terk nedeniyle boşanma davası açma hakkı bulunmaktadır.

Ayrılığın Haklı Bir Sebebe Dayanmaması

Ayrılığın haklı bir sebebi var ise terk nedeniyle boşanma davası kabul edilmeyecektir. En başta tarafların ayrı yaşamaya rızalarının bulunması, taraflardan birinin tutuklu, hükümlü olması, asker olması, taraflardan birinin eve dönmemesi noktasında hakkında koruma kararı olması, bulaşıcı hastalığının olması, farklı şehirlerde çalışması, farklı şehirde üniversitede okuması gibi sebepler ile eşler bir arada yaşayamayabilirler. Bu sebeplerin bulunması halinde eşler arasında sırf fiili ayrılık var diye terk nedeniyle boşanma talebi kabul edilmeyecektir.

Ayrılığın Üzerinden Veya Ayrılığı Haklı Kılan Sebebin Ortadan Kalkmasının Üzerinden 4 Ay Geçmesi

Terk Nedeniyle Boşanma Davasında eve dönmesi istenilen eşe ihtarname çekilebilmesi için ayrılığın başlangıç tarihi üzerinden 4 ay süre geçmiş olmalıdır. Eğer ayrılığı haklı kılan sebepler var ise bu sebeplerin ortadan kalktığı tarihin üzerinden 4 aylık sürenin geçmiş olması gerekir.

Aile Mahkemesi Veya Noter Tarafından Çekilen “Eve Dön” Veya “Eve Kabul Et” İhtarının Tebliğinden İtibaren 2 Aylık Süre İçerisinde Eve Dönülmemesi Veya Eve Kabul Edilmemesi

Haklı bir sebebi olmadan evi terk eden eş veya evden kovulan eş ayrılığın üzerinden 4 aylık süre geçtikten sonra Aile Mahkemesine veya Notere başvurarak, diğer tarafa tebliğden itibaren 2 aylık süre içerisinde eve dönmesini veya kendisini ev almasını aksi takdirde kendisi hakkında terk nedeniyle boşanma davası açılacağını ihtar eder. Bu ihtarda eve dönülecek ortak konutun adresi, eve dönmesi, olumsuz neticelenmesi halinde konaklaması ve geldiği yere geri dönmesi için yeterli miktar paranın gönderildiği hususları da belirtilmelidir.

Tabi bu eve dönme ihtarı bazen davacılar tarafından kötü niyetli bir şekilde kullanılabilmekte olup; Mahkemenin bu noktada aradığı bazı kriterler vardır. Örnek vermek gerekirse

-Davet edilen konut ortak irade ile belirlenmiş, yaşamaya uygun, maddi manevi bağımsızlığı olan, güvenli bir konut olmalıdır

-Davet edilen konutta, terk eden eşi hazır bekleyen eşin kendisi veya başka bir şahıs hazır bulunmalı ya da evin anahtarının nerde olduğu terk eden eşe bildirilmiş olmalıdır. Zira terk eden eşin kilitli bir eve dönmesinin beklenmesi iyi niyetli değildir ve eve dön çağrısı samimi değildir

-Davet edilen ortak konutta, yiyecek içecek ve temel gıda maddeleri ile eşya bulunmalıdır.

-Ev boya badanası yapılı, elektrik suyu olan bir ev olmalı, metruk bir ev olmamalıdır.

İhtarın tebliğinden 2 ay geçtikten ve netice alınamadıktan sonra Usulüne uygun olarak Terk Nedeniyle Boşanma Davası Açılmış Olması

Ayrılığın üzerinden 4 ay geçtikten sonra terk eden eşe eve dön ihtarı yapılmalı, aynı zamanda terk eden eş uzakta ise eve dönmesi ve aksi neticelenmesi halinde geldiği yere geri dönmesi için yeterli miktarda para kendisine PTT aracılığı ile kapıda ödenecek şekilde gönderilmelidir. Para ile ihtar aynı zamanda terk eden eşin eline geçmiş ise sorun yoktur. Fakat para ihtardan sonra geçmiş ise 2 aylık eve dönüş süreci paranın ele geçtiği tarihten itibaren başlayacaktır. Gönderilen paranın PTT aracılığı ile terk eden eşin adresine gönderilmesi önem arz etmektedir. Zira terk eden eşin bu parayı bankadan alma zorunluluğu yoktur. Söz konusu meblağın terk eden eşin, varsa yanında çocuklarının, eve dönüş masraflarını, eve dönüşün olumsuz neticelenmesi halinde geldikleri yere geri dönüş masraflarını, bu esnada yiyecek ve konaklama masraflarını da içermesi gerekmektedir. Aksi takdirde terk nedeniyle boşanma davası, eve dön çağrısında samimi olunmadığı gerekçesi ile reddedilecektir.

Tüm şartlar gerçekleştikten sonra, terk eden eş eve dönmez veya evden kovan eş eve almaz ise diğer eş terk nedeniyle boşanma davası için Aile Mahkemesinde dava açacaktır. Açılan davada Noterden veya Aile Mahkemesinden gönderilen ihtarnameye ilişkin değişik iş dosyası celp edilecek ve gerekli şartlar yerine getirilmiş mi kontrol edilecektir.

Terk Nedeniyle Boşanma Davasında Özel Durumlar

Terk Nedeniyle boşanma, özel ve mutlak bir boşanma nedenidir. Bu sebeple hakim davada sadece gerekli şartların sağlanıp sağlanmadığına bakacak, evlilik birliğinin temelinden sarsılması nedeniyle boşanma davasındaki gibi taraflar arasında bir kusur değerlendirmesine girmeyecektir.

Terk nedeniyle boşanma davasında, davalının davayı kabul etmesinin bir önemi bulunmadığı gibi terk nedeniyle boşanma davası davanın ıslahı hariç anlaşmalı boşanma davasına da çevrilemez.

Terk Nedeniyle Boşanma Davasında Taraflar

Terk Nedeniyle Boşanma Davasının Davacısı, Terk Edilen veya evi terk etmeye zorlanan, evden kovulan eş, davalısı ise diğer eştir.

Terk Nedeniyle Boşanma Davasında Görevli ve Yetkili Mahkeme

Haysiyetsiz Hayat Sürme Nedeniyle Boşanma Davasında görevli mahkeme Aile Mahkemesidir. Yetkili Mahkeme ise tarafların son kez 6 ay birlikte yaşadıkları yer mahkemesidir. Ancak tarafların ayrı yaşamaları noktasında HMK hükümleri uygulanacaktır.

 

Avukat Burak Cem Tosun