TÜRK CEZA KANUNU MADDE 86 KASTEN YARALAMA SUÇU VE CEZASI
TÜRK CEZA KANUNU MADDE 86 KASTEN YARALAMA SUÇU VE CEZASI
İlgili Kanun Maddeleri
5237 Sayılı Türk Ceza Kanunu 86.madde
Kasten yaralama
“Madde 86- (1) Kasten başkasının vücuduna acı veren veya sağlığının ya da algılama yeteneğinin bozulmasına neden olan kişi, bir yıldan üç yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.
(2) (Ek fıkra: 31/3/2005 – 5328/4 md.) Kasten yaralama fiilinin kişi üzerindeki etkisinin basit bir tıbbî müdahaleyle giderilebilecek ölçüde hafif olması hâlinde, mağdurun şikâyeti üzerine, dört aydan bir yıla kadar hapis veya adlî para cezasına hükmolunur.
(3) Kasten yaralama suçunun;
a) Üstsoya, altsoya, eşe veya kardeşe karşı,
b) Beden veya ruh bakımından kendisini savunamayacak durumda bulunan kişiye karşı,
c) Kişinin yerine getirdiği kamu görevi nedeniyle,
d) Kamu görevlisinin sahip bulunduğu nüfuz kötüye kullanılmak suretiyle,
e) Silahla,
f) (Ek:14/4/2020-7242/11 md.) Canavarca hisle,
İşlenmesi halinde, şikâyet aranmaksızın, verilecek ceza yarı oranında, (f) bendi bakımından ise bir kat artırılır.”
Kanunun hükmü ve amirin emri
“Madde 24- (1) Kanunun hükmünü yerine getiren kimseye ceza verilmez.
(2) Yetkili bir merciden verilip, yerine getirilmesi görev gereği zorunlu olan bir emri uygulayan sorumlu olmaz.
(3) Konusu suç teşkil eden emir hiçbir surette yerine getirilemez. Aksi takdirde yerine getiren ile emri veren sorumlu olur.
(4) Emrin, hukuka uygunluğunun denetlenmesinin kanun tarafından engellendiği hallerde, yerine getirilmesinden emri veren sorumlu olur.”
Meşru savunma ve zorunluluk hali
“Madde 25- (1) Gerek kendisine ve gerek başkasına ait bir hakka yönelmiş, gerçekleşen, gerçekleşmesi veya tekrarı muhakkak olan haksız bir saldırıyı o anda hal ve koşullara göre saldırı ile orantılı biçimde defetmek zorunluluğu ile işlenen fiillerden dolayı faile ceza verilmez.
(2) Gerek kendisine gerek başkasına ait bir hakka yönelik olup, bilerek neden olmadığı ve başka suretle korunmak olanağı bulunmayan ağır ve muhakkak bir tehlikeden kurtulmak veya başkasını kurtarmak zorunluluğu ile ve tehlikenin ağırlığı ile konu ve kullanılan vasıta arasında orantı bulunmak koşulu ile işlenen fiillerden dolayı faile ceza verilmez.”
Hakkın kullanılması ve ilgilinin rızası
“Madde 26- (1) Hakkını kullanan kimseye ceza verilmez.
(2) Kişinin üzerinde mutlak surette tasarruf edebileceği bir hakkına ilişkin olmak üzere, açıkladığı rızası çerçevesinde işlenen fiilden dolayı kimseye ceza verilmez.”
Hangi Eylemler Yaralama Sayılır?
5237 Sayılı Türk Ceza Kanununun 86.maddesinde düzenlenen kasten yaralama suçu, doğrudan kişinin vücut bütünlüğünü ilgilendiren, ona zarar veren ve öldürme amaçlı olmayan eylemleri kapsamaktadır. Bu eylemler kanunda kısaca, vücuda acı vermek, sağlığının bozulması ve algılama yeteneğinin bozulması olarak belirtilmiştir.
Bu suç, şahsın kendisi dışında herkes tarafından işlenebilir olup, şahsın kendisini yaralaması kasten yaralama suçuna vücut vermeyecek, var ise özel bir mevzuat (örneğin askerden kaçabilmek için şahsın kendini yaralaması askeri mevzuat gereğince başka bir suça vücut vermektedir) başka bir suçu meydana getirecektir.
Bu suç, fail tarafında kasıtlı olarak bizzat icraen gerçekleştirilebileceği gibi, yine kasıtlı olarak ama bu sefer ihmali suretle de gerçekleştirilebilir.
Vücuda Acı Veren Hareketler Nelerdir?
Örnek olarak tekme atmak, yumruk atmak, kasten çarpmak, sarsıcı bir şekilde karşıdakini itmek örnek verilebileceği gibi her türlü yaralayıcı hareket vücuda acı veren hareket kapsamında sayılabilecektir.
Sağlığı Bozucu Hareketler Nelerdir?
Sıhhatli bir kişinin sağlığını bozmak veya hasta bir kişinin hastalığını kötü bir şekilde ilerletmektir. Örnek olarak kalp hastası olan birinin korkutulması ile durumunun kötüleşmesi, kişinin bedeninde sıyrıklar, yaralar, morluklar meydana getirilmesi kısaca hastalık sayılmayan ancak sağlıklı bir vücutta da olmaması gereken belirtilerin ortaya çıkartılması veya olumsuz bir şekilde ilerletilmesidir.
Algılama Yeteneğini Bozucu Hareketler Nelerdir?
Kişinin bir çeşit sarsıntı hali ile kişinin davranışlarına yön verememesi, akılcı kararlar alamamasıdır.
Hukuka uygunluk nedenlerinden TCK 24.maddede belirtilen kanunun hükmünün yerine getirilmesi, TCK 25.maddede belirtilen meşru savunma ve zorunluluk halinde ve 26.maddesinde belirtilen Hakkın kullanılması durumunda fail hakkında kasten yaralamadan dolayı ceza verilemez, bu durumlar hukuka uygunluk nedenidir. Örnek vermek gerekir ise vazifesi başında maksadını aşmayan bir şekilde kolluk kuvvetinin şüpheliye veya suçluya müdahalede bulunması hukuka uygunluk nedeni olup, şüpheli veya suçlunun bu müdahale nedeniyle yaralanmasında TCK 86 madde kapsamında Kasten Yaralama Suçu meydana gelmeyecektir. Yine orantılı olmak kaydı ile kişinin kendisini savunması esnasında karşısındakini yaralaması TCK 86 madde kapsamında Kasten Yaralama suçunu meydana getirmeyecek, meşru müdafaada bulunan şahsın davranışı hukuka uygun sayılacaktır.
Kasten yaralama suçuna teşebbüs mümkündür. Teşebbüs de kişi kasten yaralama niyetiyle hareket etmeli fakat fiilinin gerçekleştirememiş olmalıdır. Bu kapsamda TCK 35.madde uygulanır. Burada önemli olan husus, mağdur üzerinde herhangi bir vücuda acı veren hareket, sağlığı bozucu hareket ve algılama yeteneğini bozucu hareket gerçekleşmemiş olacağından dolayı, kişi hakkında TCK 86/2’ deki basit tıbbi müdahale ile giderilebilecek yaralamanın cezası üzerinden teşebbüs hükümleri uygulanacaktır.
Yine kasten yaralama suçuna azmettirme, yardım etme gibi iştirakın her türlüsü mümkündür.
Kasten Yaralama Suçunun Hafifletici Nedenleri (TCK 86/2) Nelerdir?
Kasten yaralama suçunun hafifletici nedenleri maddenin 2.fırkasında belirtilmiştir. Kasten yaralama fiilinin kişi üzerindeki etkisinin basit bir tıbbî müdahaleyle giderilebilecek ölçüde hafif olması durumunda mağdurun şikayeti üzerine faile 4 aydan 1 yıla kadar hapis cezası veya adli para cezası verilebilmektedir. Peki nedir basit tıbbi müdahale ile giderilebilecek olan yaralanma. Kısaca BTM olarak adlandırılan bu durum, Adli Tıp Uzmanlarınca belirtilen kriterler dikkate alınarak doktorlar tarafından mağdurun muayenesinde verilen adli raporlarda kendisine çokça yer bulmaktadır.
Kasten yaralama fiilinin kişi üzerindeki etkisinin basit bir tıbbî müdahaleyle giderilebilecek ölçüde hafif olması hâlinde suçun kovuşturulması yani Mahkeme aşamasına geçilmesi, mağdurun şikayetine bağlıdır. Diğer hallerde ise mağdurun şikayeti aranmayacaktır. Eğer basit tıbbi müdahale ile giderilebilecek bir yaralanma, suçun ağırlaştırıcı nedenlerini barındırıyorsa, yani Üstsoy veya altsoya karşı kasten yaralama eylemi gerçekleştirilse ve bunun neticesinde mağdur basit tıbbi müdahale ile giderilebilecek şekilde yaralansa dahi suçun soruşturulması ve kovuşturması re’ sen yapılacak, mağdurun şikayetçi olması aranmayacaktır.
Kasten Yaralama Suçunun Ağırlaştırıcı Nedenleri (TCK 86/3) Nelerdir?
Kasten yaralama suçunun ağırlaştırıcı nedenleri maddenin 3.fıkrasında sayılmıştır. Bunlar:
–Üstsoya, altsoya, eşe veya kardeşe karşı işlenmesi, Kanun koyucu burada yaşanan hadisenin akrabalar üzerinde bırakacağı travmayı dikkate alarak, ceza da artırıma gitmiştir.
–Beden veya ruh sağlığı bakımından kendisini savunamayacak durumda bulunan kişiye karşı işlenmesi, burada kastedilen akli melakeleri yerinde olmayanlar, kendini savunamayacak durumda bedensel engeli olanlar ve kendini savunamayacak, tehlikenin geldiğinin farkında olamayacak yaşta ve akli gelişimde olan çocuklardır. Çocuk kavramına 18 yaşın altındakiler girdiği halde her çocuk değil, beden ve ruh sağlığı bakımından kendini savunamayacak olanlar kastedilmektedir.
–Kişinin yerine getirdiği kamu görevi dolayısıyla işlenmesi, burada kastedilen mağdurun kamu görevlisi olması, failin mağdurun kamu görevini yerine getirmesinden duyduğu husumet ile kamu görevlisini yaralaması kastedilmektedir. Bunun en tipik örnekleri hakimlerin, avukatların, savcıların görevleri nedeniyle saldırıya uğramaları gösterilebilir.
–Kamu görevlisinin sahip bulunduğu nüfuz kötüye kullanılmak suretiyle işlenmesi, burada ise fail kamu görevlisidir ve kamu görevlisi sıfatını kullanarak mağduru kolay bir şekilde yaralamaktadır. Kanun koyucu devlete duyulan güveni sarstığı için bu hali ağırlaştırıcı neden olarak kabul etmiştir.
–Silahla işlenmesi, Hallerinde, mağdurun şikayetçi olup olmadığına bakılmaksızın verilecek olan ceza yarı oranında artırılır.
Kasten yaralama suçunun yukarıda belirtilen şekillerde işlenmesi halinde verilecek olan ceza yarı oranında artırılacaktır.
–Canavarca Hisle İşlenmesi, adından da anlaşılacağı üzere vahşi duygular ile işlenmesi halinde ise diğer ağırlaştırıcı nedenlerden farklı olarak verilecek olan ceza bir kat artırılacaktır.
Suçun Cezası
Kasten yaralama suçun salt halinin yani 86.maddenin 1.fıkrasının cezası bir yıldan üç yıla kadar hapis cezasıdır.
Kasten yaralama suçunun hafifletici halinin yani 86.maddenin 2.fıkrasının cezası dört aydan bir yıla kadar hapis veya adli para cezasıdır.
Yukarıdaki hallerin ağırlaştırıcı nedenlerden 86.madde 3.fıkranın a, b, c, d, e fıkralarına uyacak şekilde gerçekleştirilmesi halinde 1. ve 2.fıkraya göre verilecek olan ceza yarı oranında artırılacak, f fıkrasına uyacak şekilde gerçekleştirilmesi halinde ise bir kat artırılacaktır.
Görevli, Yetkili Mahkeme
TCK 86.madde kapsamında görevli mahkeme Asliye Ceza Mahkemeleridir. Yetkili Mahkeme ise suçun işlendiği yer mahkemesidir.
Zamanaşımı
Bu suçlarda dava zamanaşımı sekiz yıldır.
Avukat Burak Cem Tosun