Vasiyetnamenin Yerine Getirilmesi Davası-Vasiyetnamenin Tenfizi
İlgili Kanun Maddeleri
4721 Sayılı Türk Medeni Kanunu madde 60001
Madde 600- “Vasiyet alacaklısı, vasiyeti yerine getirme görevlisi varsa ona; yoksa yasal veya atanmış mirasçılara karşı kişisel bir istem hakkına sahip olur.
Bu alacak, tasarruftan aksi anlaşılmıyorsa vasiyet yükümlüsünün mirası kabul etmesi veya ret hakkının düşmesiyle muaccel olur.”
Vasiyet alacaklısı, yükümlülüğünü yerine getirmeyen vasiyet yükümlüsüne karşı, vasiyet edilen malın teslimini veya hakkın devrini; vasiyet konusu bir davranış ise, bunun yerine getirilmemesinden doğan zararın giderilmesini dava edebilir.”
Vasiyetnamenin Yerine Getirilmesi (Vasiyetnamenin Tenfizi) Nedir?
Miras bırakan kimi zaman mirasçılarını cezalandırmak, kimi zaman da son zamanlarında kendisini yanında bulunan şahısları mükafatlandırmak vs. saikler ile vasiyetname düzenleyerek birtakım şahıslar lehine kazandırmalarda bulunmaktadır. Ancak söz konusu tasarrufların yerine getirilmesi, yasal mirasçılarda olduğu gibi mirasçılık belgesi ile intikal işlemi yapmaktan farkı birtakım prosedürler ve yargı kararları gerektirmektedir.
Kanundaki anlatımdan da anlaşılacağı üzere vasiyet alacaklısının, vasiyeti yerine getirme görevlisinden ya da vasiyeti yerine getirme görevlisi yoksa yasal ve atanmış mirasçılara karşı, miras bırakanın vasiyetinin yerine getirilmesini talep ettiği davaya vasiyetnamenin yerine getirilmesi ya da kanunu adıyla vasiyetnamenin tenfizi davası denilmektedir.
Vasiyetnamenin Yerine Getirilmesi Davasının Şartları Nelerdir?
-Miras Bırakan Tarafından Düzenlenen Bir Vasiyetname ve Bu Vasiyetnamede Vasiyet Alacaklısı Lehine Bir Kazandırmada Bulunulmuş Olmalıdır
-Vasiyetname Açılmış Olmalı, Sonradan Herhangi Bir Vasiyet, Tasarruf ve Vasiyetnamenin İptali Davası İle Hükümsüz Kılınmamış Olmalıdır
-Usulüne Uygun Bir Dava Açılmalıdır
Miras Bırakan Tarafından Düzenlenen Bir Vasiyetname ve Bu Vasiyetnamede Vasiyet Alacaklısı Lehine Bir Kazandırmada Bulunulmuş Olmalıdır
Miras bırakan ölüme bağlı tasarruf olan vasiyetname ile kanunda belirtilen vasiyet alacaklısı lehine bir kazandırmada bulunmalıdır
Vasiyetname Açılmış Olmalı, Sonradan Herhangi Bir Vasiyet, Tasarruf ve Vasiyetnamenin İptali Davası İle Hükümsüz Kılınmamış Olmalıdır
Miras bırakan tarafından vasiyetname ile vasiyet alacaklısı lehine yapılan kazandırmanın, miras bırakanın sonraki bir tasarrufu veya yine bir vasiyetname ile hükümsüz kılınmamış olması önemlidir. Zira miras hukukunda miras bırakanın son arzularının, iradesinin yaşatılması ilkesi esas olduğundan, sonraki tarihli bir tasarrufu veya vasiyetnamesi ile önceki vasiyetnamesinde yazılı tasarrufu hükümsüz kılacak, ortadan kaldırabilecektir.
Bu noktada noterlik vasiyetnameleri, ölümün nüfus sistemine düşmesi ile ellerindeki vasiyetnameleri miras bırakanın son yerleşim yeri Cumhuriyet Başsavcılıklarına iletmekte, Cumhuriyet Başsavcılıkları tarafından da vasiyetname Sulh Hukuk Mahkemelerine iletilerek vasiyetnamenin açılması davaları görülmektedir. Esasen bu dava vasiyetnamenin, ilgililer çağrılarak okunmasından ibaret hukuki bir işlem olup; vasiyetnamenin iptali vs. diğer davalar için sürelerin başlaması açısından önem arz etmektedir.
Vasiyetname açıldıktan sonra eğer vasiyetnamenin iptali için bir dava açılmış ise, söz konusu dava bekletici mesele yapılacaktır.
Usulüne Uygun Bir Dava Açılmalıdır
Vasiyetnamenin yerine getirilmesi (vasiyetnamenin tenfizi) davası Asliye Hukuk Mahkemelerinde görülen bir davadır. Yetkili Mahkeme HMK 11.madde hükümlerince miras bırakanın (son) yerleşim yeri mahkemesidir.
Vasiyetnamenin yerine getirilmesi davasının davacısı vasiyet alacaklısıdır. Davalılar konusunda ise ikili bir ayrım söz konusudur. Şöyle ki miras bırakan tarafın bir vasiyeti yerine getirme görevlisi görevlendirilmiş ise dava ona karşı açılacak değilse yasal ve atanmış mirasçılara karşı açılacaktır.
İşbu davalarda 10 yıllık zamanaşımı söz konusu olup; zamanaşımı vasiyeti (kişinin lehine olan kazandırmayı) öğrenme ile başlayacaktır.
Türk Medeni Kanunu madde 600, vasiyetnamenin yerine getirilmesi, vasiyetnamenin tenfizi, vasiyetnamenin infazı davası, vasiyet alacaklısı, vasiyeti kim yerine getirir, vasiyetname kaç yıl geçerlidir, vasiyetnamenin tenfizi davasında davalı kimdir, vasiyetnamenin tenfizi davasında davacı kimdir, vasiyetnamenin tenfizi davası nasıl açılır, vasiyeti yerine getirme görevlisi kimdir